In de Artists’ serie: Pommes de Puilly

In de Artists’ serie: Pommes de Puilly

Beek Eau de Vie Artists' Pommes de Puilly op Millstone Whisky Quarter Cask

In de Artist’s serie maakt Jan Beek drank met kunstenaars en -liefhebbers die op een bijzondere plek wonen en/of werken. Waarbij ze gebruiken wat er op die plek groeit en bloeit. Liefhebbers van kwaliteit, die op hun eigen wijze de kunst van het leven vieren, proberen zo een bijzondere smaak in een fles gedistilleerde drank te vangen. Het zijn unieke, kleinschalige batches met een beperkt aantal genummerde flessen.

De tweede drank in deze serie is een eau de vie van Bramley appeltjes uit de Franse Ardennen gerijpt op een Millstone whisky quarter cask.

 

Over de Artist

Kunstschilder Wouter Berns exposeert sinds 1991 in galeries en musea in binnen- en buitenland.

Berns’ schilderijen verbeelden een relativerende weergave van de werkelijkheid. Hij neemt de kijker mee naar een onvoorstelbare, maar meestal niet onmogelijke wereld. Zijn onderwerpen vindt hij in de literatuur, mythologie, muziek, film en de wereld om hem heen. Zijn nieuwsgierigheid naar mensen en hoe ze zich verhouden tot elkaar, het klinkt overal in zijn werk door.

Wouter Berns woont en werkt in Kampen, de plaats waar hij in 1992 afstudeerde aan de kunstacademie. Delen van het jaar is hij te vinden in zijn atelier in Puilly, in de Franse Ardennen.

Wouter Berns in zijn atelier in Kampen

galerie Tripmaker
In het voorjaar van 2020 opende hij samen met zijn partner Marieken een eigen galerie: Galerie Tripmaker in het centrum van de Hanzestad Kampen.

Galerie Tripmaker Kampen, foto door Freddy Schinkel Kampen – Kunstenaar Wouter Berns en partner Marieken Westerink in galerie ‘Tripmaker’ aan de Oudestraat 190 in Kampen. – Foto Freddy Schinkel, IJsselmuiden © FS20200603

Over de plek

Wouter werkt graag in zijn atelier in de Franse Ardennen, een bijzondere plek.

Wouter Berns in zijn atelier in Puilly

Puilly
Het atelier van Wouter Berns in Puilly bevindt zich in het huis dat hij samen met Marieken in 2011 overnam van haar moeder. Het was al een jaar of twintig in de familie en sinds Wouter er in 1993 voor het eerst kwam, vormt het een bron van rust en inspiratie. Puilly is een klein Frans dorpje met ongeveer 250 inwoners in de Franse Ardennen. Het huis ligt aan het einde van het dorp aan een weg die eindigt in het bos.

appelboom
In de achtertuin staat een oude appelboom. Van de volle oogst van 2018 is de Pommes de Puilly gemaakt. Het is onder deze appelboom waar het schilderij ‘Les amants réunies’ ontstond.

Les amants réunies
Het schilderij ‘Les amants réunies’ toont twee stoelen in het ongemaaide gras. Op de linker staat een gebeeldhouwde buste van een vrouw, op de rechter stoel een ingelijste tekening van een man. Dit zijn bestaande, oude portretten van Stella en Philippe, een echtpaar dat vanaf de jaren ‘30 het huis in Noord-Frankrijk bewoonde waar Wouter nu zijn Franse atelier heeft.

De tekening van Philippe was met een stapel foto’s, ansichtkaarten en brieven in het huis achtergebleven. De buste werd een paar jaar geleden tijdens  de renovatie van het keukendak ontdekt. De gipsen Stella stond al tientallen jaren op een onbereikbare, volledig afgetimmerde zolder. Philippe overleed in 1962, Stella in 1971, ze hadden geen kinderen. De gevonden inboedel  en oude verhalen van dorpsgenoten over hen inspireerden Berns tot een schilderij dat Philippe en Stella weer met elkaar herenigt: Les amants réunies. Samen zitten ze in een lekker ochtendzonnetje vlak bij een oude appelboom die hoogstwaarschijnlijk net na de oorlog door Stella is geplant. Een schilderij vol tijdloze liefde.

Wouter Berns, Les amants reunis, 65 x 120 cm, acryl op doekIn het schilderij ‘Les amants réunies’ (75×125 cm, acryl op doek) bracht Wouter Berns twee geliefden weer bij elkaar.
(foto: Art Revisited)

Over de drank

De appelboom van Stella in Puilly is de basis van deze mooie drank. Deze komt niet zomaar tot stand. Het ontstaan is op zich al een heel verhaal. Misschien kunt u zich voorstellen hoe zwaar alle overlegmomenten waren: iedere keer proeven en uitgebreid van gedachten wisselen is niet niks. Ik zal een poging doen om te vertellen hoe deze bijzondere drank tot stand gekomen is.

onder de appelboom
We zitten op een zonnige dag in juni 2018 met een mooi glas onder de appelboom (van het ras Bramley) achter het huis van Wouter en Marieken in het Franse dorpje Puilly. “Je hebt veel appels dit jaar.” zeg ik achteloos, “Daar kunnen we best veel drank van maken.” Niet verrassend spreekt dit Wouter en Marieken – echte liefhebbers van mooie calvados – zeker aan. Daar op dat moment is het idee geboren om de appels te plukken en er een mooie eau de vie van te stoken.

oogsten

een auto vol
Vaak verzanden dergelijke – met een beetje goeie drank overgoten – ideeën ergens op de schroothoop der hersenspinsels. Bij ons niet. Ergens in augustus zijn de appels rijp en gaan we terug naar Puilly om de boom te ontdoen van zijn last appels en daarmee mijn auto vol te laden.

distilleerderij Leon
De volgende dag vertrekken we richting Stevensbeek (NL), naar Leon de fruitstoker. Al snel kom ik erachter dat er niet alleen appels in mijn auto liggen: er blijken ook verstekelingen aan boord te zijn. Wespen. Appels trekken best veel wespen aan. Zo sta ik ergens ter hoogte van Bastogne op de vluchtstrook wespen uit m’n auto te jagen. Je ziet, goeie drank ontstaat niet zomaar.

oogsten

een auto vol
Vaak verzanden dergelijke – met een beetje goeie drank overgoten – ideeën ergens op de schroothoop der hersenspinsels. Bij ons niet. Ergens in augustus zijn de appels rijp en gaan we terug naar Puilly om de boom te ontdoen van zijn last appels en daarmee mijn auto vol te laden.

distilleerderij Leon
De volgende dag vertrekken we richting Stevensbeek (NL), naar Leon de fruitstoker. Al snel kom ik erachter dat er niet alleen appels in mijn auto liggen: er blijken ook verstekelingen aan boord te zijn. Wespen. Appels trekken best veel wespen aan. Zo sta ik ergens ter hoogte van Bastogne op de vluchtstrook wespen uit m’n auto te jagen. Je ziet, goeie drank ontstaat niet zomaar.

bij Leon fruitdistillateur
Aangekomen bij Leon verdwijnen de appels het koelhuis in, met de belofte dat Leon zal bellen als we kunnen gaan stoken. De appels worden later dezelfde week tot pulp gemalen en er gaat gist bij. De vergisting tot cider begint. Dit vergisten duurt een paar weken.

we kunnen stoken
Op 12 september 2018 is het zover. Onze appels zijn al cider geworden en de stook kan beginnen. Van te voren is er uitgebreid met Leon overlegd hoe we het ongeveer willen hebben. Mooie zachte alcohol met de volle smaak van de appel.

distilleren
We distilleren tot ruim 80% om zo een mooie zuivere alcohol te krijgen. Achter in mijn auto ligt een eiken vaatje van 80 liter (Quarter Cask) die ik van Patrick van Zuidam gekregen heb. Hier heeft jarenlang Millstone whisky ingezeten.

bij fruitdistillateur Leon
vergiste appel in de distilleerketel
de eerste spirit

de opbrengst
We hadden berekend dat er met de Franse Bramley (en een beetje Elstar van Leon) er ongeveer 80 liter zal overblijven van onze 600 kilo appels. Met het distillaat dat uit de ketel komt lopen hebben we het vat gevuld. Het alcoholpercentage hebben we door verdunning met water teruggebracht tot 58%. We hebben nu bijna 80 liter spirit. Het rijpen kan beginnen.

de opbrengst
We hadden berekend dat er met de Franse Bramley (en een beetje Elstar van Leon) er ongeveer 80 liter zal overblijven van onze 600 kilo appels. Met het distillaat dat uit de ketel komt lopen hebben we het vat gevuld. Het alcoholpercentage hebben we door verdunning met water teruggebracht tot 58%. We hebben nu bijna 80 liter spirit. Het rijpen kan beginnen.

vergiste appel in de distilleerketel
de eerste spirit

rijpen
Het idee is om het ongeveer een jaar te laten rijpen. Een klein vat rijpt sneller dan een grote. Ergens eind augustus 2019 haal ik een sample uit het vat en zoek ik Wouter op. We vinden eensgezind dat het prima ontwikkeld is.

finetunen
19 september 2019 hebben we het vat geleegd. Het alcoholpercentage ligt na de rijping op 56,3%. Alleen is dit niet het percentage dat het lekkerste drinkt. We maken wat verschillende samples met oplopende percentages. Na uitgebreid testen vinden we dat op 47,8% de Eau de Vie het beste tot zijn recht komt.

bottelen
Na verdunnen hebben we die dag ook alle flessen gevuld. We komen precies op 120 flessen.

wat in het vat zit… 
Omdat Wouter op dat moment al plannen heeft in zijn eigen galerie in Kampen te starten,  besluiten we de flessen te bewaren voor de opening, gepland in april. Lang verhaal kort: Corona kwam en de opening kwam niet. Na overleg besluiten we deze drank te lanceren in september 2020, als Wouter een nieuwe tentoonstelling houdt met zijn Franse werk.

Beek Eau de Vie Artists' Pommes de Puilly op Millstone Whisky Quarter CaskFranse kunst & levenswater
En zover is het nu, 5 september 2020 opent de tentoonstelling en geven we dat een extra feestelijk tintje door daar onze drank ten doop te houden. Uiteraard bij het schilderij waarmee het allemaal begon: Les amants reunie!

Pommes de Puilly
De drank moet een naam hebben. Uiteraard is het officieel een ‘eau de vie’, geen calvados. Calvados mag alleen ‘calvados’ heten als de appels en het distillaat uit het Calvados-gebied in Normandië komen. Eigenlijk wisten we al lang hoe we de drank gingen noemen, dat hadden we al bedacht daar in juni 2018 met een prima drankje onder die hele grote appelboom. De appels groeiden daar om ons heen, appels uit Puilly, Pommes de Puilly.

Het betreft een kleine, exclusieve oplage die alleen lokaal in Kampen te verkrijgen zal zijn.

rijpen
Het idee is om het ongeveer een jaar te laten rijpen. Een klein vat rijpt sneller dan een grote. Ergens eind augustus 2019 haal ik een sample uit het vat en zoek ik Wouter op. We vinden eensgezind dat het prima ontwikkeld is.

finetunen
19 september 2019 hebben we het vat geleegd. Het alcoholpercentage ligt na de rijping op 56,3%. Alleen is dit niet het percentage dat het lekkerste drinkt. We maken wat verschillende samples met oplopende percentages. Na uitgebreid testen vinden we dat op 47,8% de Eau de Vie het beste tot zijn recht komt.

bottelen
Na verdunnen hebben we die dag ook alle flessen gevuld. We komen precies op 120 flessen.

wat in het vat zit… 
Omdat Wouter op dat moment al plannen heeft in zijn eigen galerie in Kampen te starten,  besluiten we de flessen te bewaren voor de opening, gepland in april. Lang verhaal kort: Corona kwam en de opening kwam niet. Na overleg besluiten we deze drank te lanceren in september 2020, als Wouter een nieuwe tentoonstelling houdt met zijn Franse werk.

Beek Eau de Vie Artists' Pommes de Puilly op Millstone Whisky Quarter Cask

Franse kunst & levenswater
En zover is het nu, 5 september 2020 opent de tentoonstelling en geven we dat een extra feestelijk tintje door daar onze drank ten doop te houden. Uiteraard bij het schilderij waarmee het allemaal begon: Les amants reunie!

Pommes de Puilly
De drank moet een naam hebben. Uiteraard is het officieel een ‘eau de vie’, geen calvados. Calvados mag alleen ‘calvados’ heten als de appels en het distillaat uit het Calvados-gebied in Normandië komen. Eigenlijk wisten we al lang hoe we de drank gingen noemen, dat hadden we al bedacht daar in juni 2018 met een prima drankje onder die hele grote appelboom. De appels groeiden daar om ons heen, appels uit Puilly, Pommes de Puilly.

Het betreft een kleine, exclusieve oplage die alleen lokaal in Kampen te verkrijgen zal zijn.

In de Artists’ serie: Notengin

In de Artists’ serie: Notengin

In de Artist’s serie maakt Jan Beek drank met kunstenaars en -liefhebbers die op een bijzondere plek wonen en/of werken. Waarbij ze gebruiken wat er op die plek groeit en bloeit. Liefhebbers van kwaliteit, die op hun eigen wijze de kunst van het leven vieren, proberen zo een bijzondere smaak in een fles gedistilleerde drank te vangen. Het zijn unieke, kleinschalige batches met een beperkt aantal genummerde flessen.

De eerste drank in deze serie is een mooie distilled gin van walnoten, sterappeltjes en incabessen. 

 

Over de Artists

Peter Schräder en Jessica Borst wonen in een kleine polder in het buitengebied van Kampen. Daar hebben ze hun woonboerderij met atelier, een flinke moestuin en een walnotenboomgaard.

ruimtelijke poëzie
Peter houdt zich bezig  met locatie-afhankelijke, ruimtelijke improvisaties en installaties. Hij  onderzoekt verschillende manieren om ruimtelijke poëzie te maken. Techniek en natuur zijn daarbij uitgangspunten. Hij maakt machines die de schoonheid van organische processen zichtbaar maken, bijvoorbeeld, vloeistoffen, schuim, zeepbellen. Ook maakt hij adem- of computergestuurde geluidsmachines. Vaak verwerkt hij tekst en film in zijn installaties. Thema’s die hem aanspreken zijn: reizen, tijd en structuren in organische chaos. In elk nieuw project dient zich een nieuw gedachtegoed aan, vanuit spiegeling, betrokkenheid of noodzaak.

kunst omdat het mensen iets biedt…
Peter is een sociale doener, die zich naast zijn eigen projecten graag inzet voor kunst die de leefbaarheid van de stad vergroot. Zo kan zijn kunst nieuwe initiatieven scheppen, sociale verbeteringen aanmoedigen en mensen samenbrengen.

Dit doet hij onder andere bij Stichting ARTicipatie met het project ‘Hanzebankjes voor de buren’. In dit project zijn 100 speciaal ontworpen opklapbare Hanzebankjes geadopteerd door bewoners van de stad Kampen. Ze zijn door de hele binnenstad te vinden. Mensen komen er met elkaar in contact. Als er culturele evenementen zijn, dan verzamelen de bankjes zich daar en worden na afloop weer naar hun eigen plek teruggebracht. De meeste bankjes hebben een bijzondere tekst, door de bewoners gekozen. Binnenkort krijgen de bankjes een chip, zodat je op het bankje via je mobiele telefoon filmpjes kan bekijken met gedichten of een bijzonder verhaal. 

onverwachte combinaties
Jessica combineert haar werk in het theater met buitenwerk in de walnotenboomgaard en de moestuin. Als cabaretregisseur is ze gewend structuur aan te brengen in gedachten en beelden.  ‘Mooie dingen worden uit chaos geboren, maar in chaos zit geen verhaal.’  Zij zoekt in haar werk, binnen en buiten, naar verrassende en onverwachte combinaties.

 

de oude walnootboom

Over de plek

de Notengaard
Jessica en Peter wonen in het buitengebied van Kampen, in het vroegere stroomgebied van de IJssel. Vroeger was hun erf gelegen in de Zuiderzee. Voor hun boerderij staat een oude walnootboom. Van oudsher waren in deze streek meer walnotenbomen op boerenerven te vinden. De eerste walnotenbomen zijn lang geleden in ons land geïntroduceerd, waarschijnlijk door Romeinse troepen. De boom komt uit warme zuidelijke streken, maar gedijt hier ook heel goed.

waarom walnoten?
Walnoten zijn lekker, gezond en goed te bewaren. Daarnaast zijn ze breed inzetbaar in tal van gerechten. Een mooie aanvulling dus, op de maaltijden in alle seizoenen. Het zou zelfs zo kunnen zijn, in de toekomst, dat noten een belangrijker onderdeel worden van ons dieet dan vlees en zuivel. In november 2014 hebben Jessica Borst en Peter Schräder een hectare grasland ingeplant met ruim tachtig walnotenbomen. Wie bomen plant, denkt ver vooruit. Zij hebben ook met het oog op de klimaatverandering in de komende decennia voor walnoten gekozen. En zijn ervan overtuigd dat het een duurzame keuze is, om hoogwaardig voedsel te produceren dichtbij de stad.

 

Peter Schräder, Jessica Borst & Jan Beek maken gin

Over de drank:

walnotengin
In de jaren dat de bomen gestaag groeien, zijn ze druk bezig met het experimenteren en het maken van producten. De walnoot is enorm veelzijdig en levert behalve vruchten, bijvoorbeeld ook een mooie spijsolie. Al pratend met hen kwam al snel het plan op om de eerste oogst groene walnoten op alcohol te zetten. Het gaat het hier om de zachte, onrijpe walnoot die nog geen hout heeft gemaakt voor de schil, maar waarin wel alle geur en smaak te vinden is. De walnoten hebben we ruim een jaar laten trekken op alcohol.

Jan Beek zag dat dit de basis kon worden voor een notengin. Geen alledaagse verschijning. Toevallig of niet, er stonden op de bewuste nazomeravond ook gedroogde incabessen uit eigen kas op tafel en gedroogde zoete appeltjes. Het gaat hier om bijzondere sterappeltjes die alleen nog te vinden zijn in Kampen. Al deze ingrediënten van hun bijzonder gelegen erf geven de notengin haar specifieke smaak.

de smaak van een zwoele nazomer
Het is een fraaie, amberkleurige gin geworden. De bitterheid van de walnoten wordt mooi in balans gehouden door de friszure appeltjes en incabessen. Tegen een achtergrond van jeneverbes, koriander, citrus, kardemom en een hintje zoethout is deze gin wat warmer  en dieper dan de Beek rooibos gin, en tegelijk steviger en subtieler hoewel deze toch iets lager in alcohol is. Geschikt om puur te drinken, te mixen in cocktails en uiteraard als gin & tonic. Kies een mooi Hollandse tonic, bijvoorbeeld de Loopuyt en serveer het met een plakje appel en een stukje rode grapefruit.

Proevend van deze gin met z’n drieën in een late, ondergaande nazomerzon kwam het volgende passende gedicht op: